Scheiding en samengestelde gezinnen
Wat een scheiding betekent en met zich meebrengt is niet in een paar zinnen samen te vatten. Als grote gemene deler kan wel gesteld worden dat het in alle gevallen leidt tot veranderingen en nieuwe contexten.
In sommige gevallen lucht het mensen op dat ze “eindelijk” de stap durven zetten om een scheiding aan te gaan. Maar net zo goed kan het iemands leven volledig ontwrichten omdat hij/zij het niet heeft zien aankomen en kan totale ontregeling een gevolg zijn. Rouw, verdriet en boosheid zijn emoties die zich aandienen, soms opeenvolgend en net zo vaak loopt het allemaal door elkaar.
Een breuk in een relatie betreft in de eerste plaats de persoon zelf en diens partner. Maar als er sprake is van een gezin treft het net zo goed de kinderen. Die kunnen ook heel verschillend reageren maar ook voor hen betekent het, behalve de verwarring die vaak heerst, ook dat er veranderingen en onzekerheden ontstaan. Waar gaan we wonen? Kunnen we op dezelfde school blijven en houden we onze vriendjes en vriendinnetjes? Als ouder ligt er dan een zware taak. Enerzijds zelf op de been blijven en dan ook nog de zorg voor de kinderen en hen helpen in deze moeilijke fase.
Het wordt vaak nog complexer wanneer gescheiden partners/ouders een nieuwe liefde vinden en besluiten om te gaan samenwonen. De liefde voor elkaar is van groot belang maar is die ook sterk genoeg om de gevolgen te dragen van de complexiteit van een nieuw samengesteld gezin? Voor partners is het ingewikkeld omdat ze elkaar tot steun willen zijn terwijl er ze ook loyaal zijn aan hun eigen kinderen. Er veranderd voor iedereen heel veel. Kinderen zijn behalve zoon of dochter ineens ook stiefzoon of stiefdochter, hebben ineens een halfzus of halfbroer. Partners in een samengesteld gezin zijn opeens ook stiefouder. Kortom, allerlei rolwisselingen wat een enorm beroep doet op de flexibiliteit en draagkracht van alle gezinsleden. Kinderen kunnen zich achtergesteld voelen omdat de nieuwe partner van vader of moeder de eigen kinderen anders benaderd dan hen enz. Dit soort verschijnselen kan een partnerrelatie ernstig onder druk zetten en leiden tot verdeeldheid in het samengestelde gezin. In samengestelde gezinnen kan systeemtherapie een manier zijn om negatieve (interactie)patronen inzichtelijk te maken en om te buigen naar constructieve met als doel het versterken van de onderlinge verbinding.
Systeemtherapie heeft geen pasklare antwoorden maar kan wel een manier zijn om te leren omgaan met (nieuwe) situaties en emoties waaraan je onderhevig bent en deze een plek te geven in je persoonlijke verhaal.
Systeemtherapie kan ook helpend zijn in het reorganiseren van het ouderschap. Immers, wanneer je samen kinderen hebt is na een scheiding dan wel het partnerschap voorbij, het ouderschap blijft. Vragen als communicatie met een ex en de omgang met de kinderen komen aan de orde en over het algemeen is het zo, hoe beter afspraken zijn besproken en vastgelegd, hoe prettiger het is voor iedereen.